Trong môi trường lao động, hợp đồng lao động đóng vai trò quan trọng, là cơ sở pháp lý quy định quan hệ lao động giữa người lao động và nhà tuyển dụng. Đây là một văn bản pháp lý có tính ràng buộc pháp lý cao, đảm bảo quyền và nghĩa vụ của cả hai bên. Dưới đây là một số điểm cần biết về hợp đồng lao động:
1. Hợp Đồng Lao Động là gì?
Trong hệ thống pháp luật lao động của Việt Nam, hợp đồng lao động (HĐLĐ) là một văn bản quy định mối quan hệ lao động giữa người lao động và người sử dụng lao động. Đây là một văn bản chính thức, cụ thể hóa các điều khoản về mức lương, thời gian làm việc, quyền lợi, nghĩa vụ và các quy định liên quan khác của mỗi bên. Đặc biệt, HĐLĐ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi cho người lao động và tạo ra một môi trường làm việc công bằng và minh bạch. Theo khoản 1 Điều 13 Bộ luật Lao động 2019:
Hợp đồng lao động là sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công, tiền lương, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động.Trường hợp hai bên thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên thì được coi là hợp đồng lao động
Theo Khoản 1 Điều 7 Bộ luật Lao động năm 2019 quy định:
Quan hệ lao động giữa người lao động hoặc tập thể lao động với người sử dụng lao động được xác lập qua đối thoại, thương lượng, thỏa thuận theo nguyên tắc tự nguyện, thiện chí, bình đẳng, hợp tác, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của nhau.
Như vậy, có thể thấy một hợp đồng lao động ít nhất phải dựa trên theo những nguyên tắc sau đây:
- Nguyên tắc tự do, tự nguyện: Là nguyên tắc cơ bản bao gồm tự do lựa chọn, tự do đàm phán, tự nguyện ký kết và tự do chấm dứt dựa theo quy định của pháp luật.
- Nguyên tắc bình đẳng, tôn trọng: Khẳng định vị trí ngang hàng của 2 bên về mặt pháp lý.
2. Có những loại Hợp Đồng Lao Động nào?
Theo Điều 20 của Bộ luật Lao động hiện hành, hiện có hai loại hợp đồng lao động như sau:
- Hợp đồng lao động xác định thời hạn: Được ký kết với thời gian nhất định không quá 36 tháng kể từ ngày hợp đồng có hiệu lực. Sau khi hết hiệu lực, nếu người lao động tiếp tục làm việc, họ sẽ ký kết hợp đồng không xác định thời gian.
Lưu ý: Người lao động chỉ được giao kết thêm một lần HĐLĐ có thời hạn nếu tiếp tục làm việc.
- Hợp đồng lao động không xác định thời hạn: Là loại hợp đồng mà trong đó hai bên không xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng.
3. Nội dung chính của Hợp Đồng
Căn cứ Điều 21 của Bộ luật Lao động năm 2019, một HĐLĐ thường phải có những nội dung cơ bản sau đây:
- Tên, địa chỉ của người sử dụng lao động và họ tên, chức danh của người giao kết HĐLĐ;
- Thông tin của người lao động bao gồm các thông tin cơ bản như họ tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, số điện thoại, số căn cước công dân, chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu;
- Thời hạn của hợp đồng: Xác định thời gian bắt đầu và kết thúc HĐLĐ.
- Mô tả nội dung công việc và địa điểm làm việc: Phải mô tả rõ công việc cụ thể mà người lao động phải thực hiện và địa điểm làm việc theo thỏa thuận;
- Mức lương, hình thức, thời hạn trả lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác;
- Bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp.
Mức lương và những khoản đãi ngộ của người lao động:
- Mức lương: Hợp đồng lao động cần ghi cụ thể mức lương cơ bản và các khoản phụ cấp khác ví dụ như doanh thu, tiền ăn, tiền đi lại, trợ cấp, thưởng…
- HĐLĐ cũng cần ghi rõ thời gian thanh toán lương, ví dụ như thanh toán theo tháng, theo tuần hoặc theo ngày…
- Hợp đồng cũng cần ghi rõ các đãi ngộ khác mà người lao động được hưởng như bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, chế độ nghỉ phép, nghỉ lễ…
- Cần phải có các quy định về chế độ tăng lương, cách tính lương trong trường hợp nghỉ làm và các chế độ lương thưởng khác.
Quyền lợi và nghĩa vụ của người lao động và người sử dụng lao động:
- Đối với người lao động: Hợp đồng cần phải chi tiết hóa quyền lợi của họ, bao gồm các mặt như lương thưởng, bảo hiểm, chế độ nghỉ phép và ngày lễ, cũng như các quyền liên quan đến đào tạo kỹ năng, tiến cử trong công việc, và an toàn lao động. Ngoài ra, người lao động phải cam kết hoàn thành tốt các nhiệm vụ công việc và tuân thủ mọi quy định của công ty, bảo mật thông tin và tài sản chung, cũng như tuân thủ các quy định về an toàn lao động.
- Đối với người sử dụng lao động: Hợp đồng cần phải liệt kê rõ các quyền lợi của họ như quản lý công việc, đưa ra chỉ đạo và hướng dẫn, và yêu cầu về sản phẩm lao động. Họ cũng phải cung cấp môi trường làm việc an toàn và lành mạnh, bảo vệ quyền lợi của người lao động, cung cấp các trang thiết bị cần thiết cho công việc, và tuân thủ mọi quy định về an toàn lao động theo quy định của pháp luật.
Điều khoản về chấm dứt hợp đồng: Trong trường hợp hợp đồng lao động bị chấm dứt, người sử dụng lao động cần thông báo cho người lao động trước một khoảng thời gian nhất định theo quy định tại khoản 2 Điều 36 Bộ luật Lao động 2019, trừ khi có các trường hợp khẩn cấp như vi phạm nghiêm trọng.
- Đối với người lao động: Khi hợp đồng bị chấm dứt, họ có quyền nhận các khoản đền bù và trợ cấp theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, họ cũng phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ đã cam kết trong hợp đồng.
- Đối với người sử dụng lao động: Khi chấm dứt hợp đồng, họ cũng phải đảm bảo thanh toán đầy đủ các khoản trợ cấp và đền bù theo quy định của pháp luật.
Cả người lao động và người sử dụng lao động đều có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện đối với tranh chấp liên quan đến việc chấm dứt hợp đồng; các tranh chấp này sẽ được giải quyết theo quy định của pháp luật.
4. Người lao động cần lưu ý những gì khi ký Hợp Đồng?
Trước khi ký kết hợp đồng lao động, người lao động cần:
- Đọc kỹ nội dung hợp đồng: Đảm bảo hiểu rõ nội dung, không để sót các điều khoản quan trọng.
- Chú ý đến quyền lợi và nghĩa vụ: Đảm bảo hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình.
- Yêu cầu giải đáp thắc mắc: Nếu có, cần yêu cầu nhà tuyển dụng giải đáp.
- Tránh ký kết điều khoản bất hợp pháp: Kiểm tra các điều khoản để đảm bảo không bị thiệt thòi.
- Kiểm tra các giấy tờ liên quan: Đảm bảo các giấy tờ liên quan được cung cấp và lưu giữ bản sao hợp đồng.
Việc tìm hiểu và nắm bắt những nội dung liên quan đến Hợp Đồng Lao Động vô cùng quan trọng, đặc biệt là với người lao động để bảo vệ được những quyền lợi hợp pháp và đảm bảo một môi trường làm việc lành mạnh và công bằng.
Xem thêm: Tìm Hiểu về Thuế Thu Nhập Cá Nhân và Quyền Lợi Người Lao Động
Hãy liên hệ với Luật PTC ngay khi bạn cần tư vấn và hỗ trợ nhé!
Công ty Luật TNHH MTV PTC
- Địa chỉ: 132 Trương Định , Kp2, phường Tân Mai, Thành phố Biên Hòa, Đồng Nai, Việt Nam
- Số điện thoại: 0942937118
- Email: congtyluatptc@gmail.com
- Website: luatptc.vn
