Ly hôn thường đi kèm với nhiều vấn đề phức tạp, trong đó việc ai được quyền nuôi con là một trong những thách thức lớn. Bài viết dưới đây, Luật PTC sẽ giới thiệu điều cần biết khi muốn được quyền nuôi con trong quá trình giải quyết ly hôn và việc thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn:
1. Các trường hợp được quyền nuôi con khi ly hôn:
1. 1. Theo thỏa thuận của hai bên vợ chồng:
Theo quy định tại khoản 2 Điều 81 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định:
“Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con”.
Như vậy, Toà án sẽ xem xét thoả thuận của vợ, chồng xem ai là người trực tiếp chăm sóc, nuôi dưỡng con chung sau ly hôn.1.2. Trường hợp có tranh chấp quyền nuôi con, Toà án sẽ xem xét, đánh giá điều kiện chăm sóc, nuôi dưỡng và giao con cho cho một bên trực tiếp nuôi:Theo khoản 1 Điều 6 Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP quy định như sau khi xem xét “quyền lợi về mọi mặt của con” phải đánh giá khách quan, toàn diện các tiêu chí sau đây:
- Điều kiện, khả năng của cha, mẹ trong việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con, bao gồm cả khả năng bảo vệ con khỏi bị xâm hại, bóc lột;
- Quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi, được duy trì mối quan hệ với người cha, mẹ không trực tiếp nuôi;
- Sự gắn bó, thân thiết của con với cha, mẹ;
- Sự quan tâm của cha, mẹ đối với con;
- Bảo đảm sự ổn định, hạn chế sự xáo trộn môi trường sống, giáo dục của con;
- Nguyện vọng của con được ở cùng với anh, chị, em (nếu có) để bảo đảm ổn định tâm lý và tình cảm của con;
- Nguyện vọng của con được sống chung với cha hoặc mẹ.
Những điều kiện quyết định quyền nuôi con khi ly hôn:
Chứng minh gì để được Quyền nuôi con:
Cha mẹ phải chứng minh đủ điều kiện kinh tế và tinh thần để tạo môi trường phát triển tốt nhất cho con.
- Điều kiện kinh tế bao gồm thu nhập, tài sản và nơi ở ổn định.
- Điều kiện tinh thần bao gồm thời gian dành cho con, sự gần gũi, hiểu tâm – sinh lý con, sẵn sàng chăm sóc và ưu tiên con lên hàng đầu.
Tuổi của con ảnh hưởng như thế nào:
- Con từ 07 tuổi trở lên có quyền đưa ra ý kiến về người muốn sống cùng.
- Con dưới 36 tháng thường được giao trực tiếp cho mẹ trừ khi mẹ không đủ điều kiện.
Lưu ý: Việc lấy ý kiến của con chưa thành niên từ đủ 07 tuổi trở lên phải bảo đảm các yêu cầu sau đây:
- Bảo đảm thân thiện, phù hợp với tâm lý, độ tuổi, mức độ trưởng thành để con có thể bày tỏ đúng và đầy đủ ý kiến của mình;
- Không lấy ý kiến trước mặt cha, mẹ để tránh gây áp lực tâm lý cho con;
- Không ép buộc, không gây áp lực, căng thẳng cho con.
2. Thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn:
- Thỏa thuận giữa cha mẹ hoặc theo yêu cầu của cha hoặc mẹ có thể dẫn đến thay đổi người nuôi con.
- Nếu con trên 07 tuổi, ý kiến của con sẽ được xem xét khi thay đổi người nuôi con.
Mẫu Đơn Giành Quyền Nuôi Con Khi Ly Hôn:
Mẫu đơn yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi sau khi ly hôn
Quyền nuôi con khi không đăng ký kết hôn:
- Những trường hợp sống chung với nhau như vợ chồng nhưng không đăng ký kết hôn hoặc kết hôn trái pháp luật mà có con chung vẫn phải thực hiện các quyền và nghĩa vụ đối với con.
- Thỏa thuận giữa hai bên có thể định rõ quyền và trách nhiệm liên quan đến con.
Quyền của cha mẹ trong quá trình giành quyền nuôi con:
Quyền Thăm Nom:
– Người không nuôi con vẫn có quyền thăm con mà không bị cản trở. Tuy nhiên, không được lạm dụng quyền này để gây ảnh hưởng tiêu cực đến con. Người nuôi dưỡng có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom, cụ thể Điều 85 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định các trường hợp sau đây sẽ bị Tòa án hạn chế quyền thăm nom con:
- Bị kết án về một trong các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con với lỗi cố ý
- Có hành vi vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con;
- Phá tán tài sản của con;
- Có lối sống đồi trụy;
- Xúi giục, ép buộc con làm những việc trái pháp luật, trái đạo đức xã hội.
Nghĩa Vụ Cấp Dưỡng Và Mức Cấp Dưỡng:Nghĩa vụ cấp dưỡng:Điều 110 Luật Hôn nhân và Gia đình quy định về nghĩa vụ cấp dưỡng của cha mẹ đối với con cái như sau:
“Cha, mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con chưa thành niên, con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình trong trường hợp không sống chung với con hoặc sống chung với con nhưng vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng con.”
Mức cấp dưỡng:
- Khi có lý do chính đáng, mức cấp dưỡng có thể thay đổi. Việc thay đổi mức cấp dưỡng do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.
- Tại khoản 2 Điều 7 Nghị quyết 01/2024/NQ-HĐTP quy định mức cấp dưỡng do Tòa án quyết định nhưng không thấp hơn một nửa tháng lương tối thiểu vùng tại nơi người cấp dưỡng đang cư trú cho mỗi tháng đối với mỗi người con. (Mức lương tối thiểu vùng tham khảo Điều 3 Nghị định 74/2024/NĐ-CP).
Phạt Vi Phạm Quy Định Quyền Nuôi Con:
- Người từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng có thể bị phạt tiền và yêu cầu phải cấp dưỡng theo quy định.
- Phạt có thể là từ 5.000.000 đồng – 10.000.000 đồng theo quy định tại Điều 57 Nghị định 144/2021/NĐ-CP.
- Trong trường hợp nghiêm trọng, có thể bị phạt tù theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015.
Hậu Quả Vi Phạm:
- Theo quy định tại điểm B khoản 1 Điều 57 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, nếu từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng cho con sau khi ly hôn, người vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng – 10.000.000 đồng. Đồng thời sẽ bị yêu cầu buộc phải cấp dưỡng theo quy định (mức phạt này đã tăng so với Nghị định 167: Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 – 300.000 đồng).
- Cha hoặc mẹ phải có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con nhưng không thực hiện bản án mặc dù có đủ điều kiện và đã bị áp dụng biện pháp cưỡng chế thì có thể bị phạt tối đa 05 năm tù giam theo quy định tại Điều 380 Bộ luật Hình sự 2015.
- Nếu việc trốn tránh hoặc từ chối nghĩa vụ cấp dưỡng của cha mẹ khiến người con lâm vào tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe thì có thể bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng – 02 năm theo quy định tại Điều 186 Bộ luật Hình sự 2015.Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng -10.000.000 đồng.
Việc giành quyền nuôi con khi ly hôn là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng và tuân thủ các quy định pháp luật để đảm bảo lợi ích tốt nhất cho con.
Xem thêm: Chế Độ Thai Sản Cần Biết Khi Sinh Con – Mức hưởng chế độ thai sản
Hãy liên hệ với Luật PTC ngay khi bạn cần tư vấn và hỗ trợ nhé!
Công Ty Luật TNHH MTV PTC
- Địa chỉ: Trương Định/132 P, Kp2, Thành phố Biên Hòa, Đồng Nai, Việt Nam
- Số điện thoại: 0942937118
- Email: congtyluatptc@gmail.com
- Website: luatptc.vn
